Bijdrage: Will Sorée

Het verschil tussen een vernietigingskamp en een concentratiekamp was dat een concentratiekamp tot doel had om politieke gevangenen en leden van 'ongewenste' minderheidsgroepen op te sluiten. Over het algemeen was de reden voor het in hechtenis nemen uitbuiting, zogenaamd uit

veiligheidsoverweging of als strafmaatregel. Concentratiekampen

werden het meest gevreesd vanwege het gebrek aan humanitaire regels. Alle nazi concentratiekampen vielen onder de administratie van de SS.

       Nazikampen in Nederland

Vijf voornaamste nazikampen in Nederland:

Amersfoort:

Amersfoort was een wreed concentratiekamp evenals Ommen.

Ommen:

Ommen was in feite een strafkamp met Nederlandse bewakers die zich als beulen gedragen hebben.

Schoorl:

Het kamp te Schoorl werd eerst gebruikt om er buitenlanders in op

te sluiten die na de capitulatie in Nederland achtergebleven waren.

Daarna werd Schoorl gebruikt als een strafkamp.

Vught:

Kamp Vught was een concentratiekamp maar diende tevens als transitokamp.

Westerbork:

Kamp Westerbork was een transitokamp van waaruit Joden en

zigeuners naar vernietigingscentra in Polen gedeporteerd werden.

Concentratiekamp Amersfoort

Over het kamp Amersfoort is niet zoveel meer bekend. Wat we wel weten is dat duizenden Nederlandse en Belgische politieke gevangen hier werden opgesloten en honderden hier werden geëxecuteerd. Kamp Amersfoort was een echt strafkamp. Duitsers noemden dit een een PD.(polizeiliches Durchgangslager). Daarnaast werden er vooral in het begin ook Joden tijdelijk gevangen gezet, maar later werden zij naar het kamp Vught gebracht. Het kamp lag vlakbij de hoofdweg van Amersfoort naar Utrecht, ten oosten van Amsterdam, in de bossen van de Veluwe. Velen hebben geprobeerd te ontsnappen aan de gruwelen van de SS-ers. Een enkele keer lukte dat ook maar in de meeste gevallen werden zij voortijdig door de Duitse soldaten doodgeschoten. Toen het kamp werd bevrijd waren er nog 415 gevangenen, maar geen een van hen was Jood.

Strafkamp Ommen:

Het kamp in Ommen werd in 1941 door de Duitsers gebouwd. Het kamp werd genoemd: Arbeitslager Erika. De soldaten die in dit kamp werkten waren voornamelijk Nederlandse collaborateurs, die que 'prestaties' niet onder deden voor hun Duitse collega's. De eerste gevangenen arriveerden op 19 juni 1942 op het station van Ommen. De gevangenen moesten eerst 3 km marcheren naar het kamp. Daar werden ze ontvangen door Nederlandse SS-ers die onmiddellijk tegen de nieuwe gevangenen begonnen te schreeuwen en hen begonnen te slaan. De gevangenen leefden met 60 man in kleine barakken. Ze sliepen in hangmatten die drie hoog werden opgestapeld. De kleding en het eten waren van slechte kwaliteit. Overdag werden de gevangenen 'bezig' gehouden door hen de hele dag in hoog tempo te laten werken. Ondertussen waren de SS-ers voortdurend bezig hen te kleineren, te schoppen en te slaan en elke soldaat had daar zijn eigen voorkeuren voor het gebruik van bepaalde martelmethodes.

Kamp Schoorl

Kamp Schoorl bij Schoorl werd in 1939 ingericht als legerkamp. In de Tweede Wereldoorlog werd het kamp door de Duitse bezetter gebruikt als internerings- en concentratiekamp. Commandant was Hans Stöver. Schoorl was het eerste gevangenenkamp dat de Duitsers in Nederland inrichtten. Eind 1941 werd het gesloten.

Het kamp werd in eerste instantie gebruikt voor de internering van buitenlanders die ten tijde van de Duitse machtsovername in Nederland verbleven. Later kwamen daar communisten bij.

Vervolgens werd het kamp gebruikt als door-voerkamp voor bijna 425 joden uit Amsterdam die op 22 en 23 februari 1941 bij razzia's waren opgepakt. Vanuit Schoorl werden in totaal 649 joden naar Buchenwald en van daar naar Mauthausen getransporteerd. Van deze 649 overleefden slechts twee de kampen.

Concentratiekamp Vught:

Het concentratiekamp Vught heette officieel Konzantrationslager-KL Herzogenbosch.

De eerste slachtoffers werden hier op 13 januari 1943 ontvangen. Zij werden hier gebracht vanuit het concentratiekamp Amersfoort waar ze verschrikkelijk mishandeld waren. Wat hen hier te wachten stond was echter een even grote nachtmerrie als in Amersfoort.Het concentratie-kamp was verdeeld in twee delen.

Het eerste deel was het JDL: Juden Durchgangs Lager. (Joden Doorgangs Kamp). Hier werden de Joden gevangen gehouden voordat ze werden gedeporteerd naar Westerbork en vervolgens naar kampen in Auschwitz/Birkenau of Sobibor, beide in Polen. Het tweede deel was bestemd voor schutzhaftlager (veiligheidskamp). Hier werden Nederlandse en Belgische politieke gevangenen opgesloten. Ze kregen erg slecht te eten en werden veelvuldig gemarteld door de  evangenisbewaarders. Sommige gevangenis-bewaarders hadden er plezier in de gevangenen te slaan met stokken die omwikkeld waren met prikkeldraad.

Ook Vught had een galg en een crematorium. 747 gevangenen, voornamelijk Joden, kwamen in Vught om gedurende 1943 en 1944. In september 1943 werd deze galg gebruikt om 20 Belgen ter dood te brengen.

Kamp Westerborg:

In Duitsland bleek al vele jaren voor de oorlog

dat het voor Joden niet echt veilig was om in

Duitsland te blijven wonen. Vele Joden vluchtten naar het buitenland. Wie veel geld had vluchtte naar Amerika. Anderen dachten in Nederland ook wel veilig te zijn. In eerste instantie was dat ook zo en vele Joodse gezinnen kwamen terecht in vluchtelingenkampen. Vlakbij Westerbork was zo'n opvangkamp voor Duitse Joden. Er waren daar maar liefst 50 barakken gebouwd die plaats konden bieden aan 1800 vluchtelingen

.

Toen de Duitsers op 10 mei 1940 Nederland binnenvielen waren er reeds 700 Joden in het kamp. Het kamp werd niet langer vluchtelingen

kamp maar Durchgangslager (transportkamp) en de 700 Joden zaten naar later bleek als ratten in de val. De Joden die reeds in het kamp zaten mochten in het kamp blijven wonen. Langzamerhand werden ook hier de regels steeds strenger en in juli 1942 werd het vluchtelingen-kamp Westerbork officieel een concentratiekamp van waaruit bijna alle Joden later werden getransporteerd.

Er werd hen verteld dat ze naar Duitsland werden gebracht om daar zogenaamd te gaan werken voor de Duitse oorlogsindustrie, maar in

werkelijkheid bleek dat zij als slachtvee werden afgevoerd naar de concentratie- en vernietigingskampen in Dachau en Auschwitz.

Kamp Westerbork was het grootste en belangrijkste concentratiekamp in Nederland van waaruit alle opgepakte Joden en zigeuners

werden afgevoerd naar Duitsland.

Bijlage 8

Concentratiekampen in Nederland